Σπλήνα

Σπλήνα

Ο σπλήνας, ή η σπλήνα, αποτελεί ένα όργανο του λεμφικού συστήματος, το οποίο βρίσκεται στο αριστερό μέρος της άνω κοιλιακής χώρας, πάνω στο στομάχι. Παρά το μικρό του μέγεθος, η σπλήνα είναι το μεγαλύτερο όργανο του λεμφικού συστήματος. Ως τέτοιο, βασική λειτουργία της σπλήνας είναι η άμυνα ενάντια σε μολύνσεις και μικρόβια. Σημαντική είναι και η συνεισφορά της στον καθαρισμό του αίματος, ο οποίος προστατεύει τον οργανισμό από βακτηριογόνες ασθένειες όπως η μηνιγγίτιδα.

 

Ποιες παθήσεις οδηγούν σε χειρουργική αφαίρεση σπλήνα;

Η αφαίρεση σπλήνα μπορεί να χαρακτηριστεί επέμβαση ρουτίνας τη σημερινή εποχή, καθώς οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν και χωρίς αυτόν. Κάποιοι άνθρωποι ενδέχεται και να γεννηθούν χωρίς σπλήνα. Οι καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ολική σπληνεκτομή είναι οι εξής:

  • Τραυματισμός: Λόγω του μικρού του μεγέθους, αλλά και του λεπτού περιβλήματός του, ο σπλήνας είναι ένα ιδιαίτερα ευπαθές όργανο σε ρήξεις από τραυματισμούς. Ένας τραυματισμός σπληνός μπορεί να προκαλέσει εσωτερική αιμορραγία, μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα.
  • Σπληνομεγαλία: Ο σπλήνας διογκώνεται και λαμβάνει μη φυσιολογικό μέγεθος. Αυτό ενδέχεται να προκληθεί από λοιμώδη μονοπυρήνωση, βακτηριακές λοιμώξεις, καρκίνο στο αίμα ή νόσους του ήπατος. Μια μεταβολή της τάξεως των 500 γρ. θεωρείται μικρή. Όταν η μεταβολή βρίσκεται στο εύρος των 500-2000 γρ. είναι μεσαία, ενώ όταν ξεπερνάει τα 2000 γρ. θεωρείται μεγάλη.
  • Υπερσπληνισμός: Ο υπερσπληνισμός σχετίζεται με την ύπαρξη σπληνομεγαλίας, καθώς και την καταστροφή των κυττάρων του αίματος. Τα αίτια της εμφάνισης υπερσπληνισμού δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρα, αν και τις περισσότερες φορές αποτελεί ένδειξη κακοήθων νοσημάτων του αιμοποιητικού συστήματος
  • Υποσπληνισμός: Ο υποσπληνισμός χαρακτηρίζεται από ατροφία του σπλήνα. Παρουσιάζεται σε άτομα με υπερθυρεοειδισμό, δρεπανοκυτταρική αναιμία και ελκώδη κολίτιδα.
  • Καρκίνος στον σπλήνα: Μια αρκετά σπάνια μορφή καρκίνου.

 

Διάγνωση προβλημάτων στον σπλήνα

Η αποτελεσματική διάγνωση των παθήσεων που οδηγούν σε σπληνεκτομή επιτυγχάνεται με υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία. Η κλινική εξέταση έχει λιγότερη αξιοπιστία, αφού για να γίνει αντιληπτό οποιοδήποτε πρόβλημα ο σπλήνας πρέπει να τριπλασιαστεί σε μέγεθος. Κάποιες φορές, ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν εξειδικευμένες αιματολογικές εξετάσεις, όπως η άμεση μικροσκόπηση αίματος.

 

Η επέμβαση της σπληνεκτομής

Όταν ο σπλήνας υπολειτουργεί, ή είναι κατεστραμμένος, απαιτείται η χειρουργική αφαίρεσή του. Η σπληνεκτομή μπορεί να είναι ολική, δηλαδή να αφαιρεθεί ολόκληρο το όργανο, ή μερική, δηλαδή να αφαιρεθεί ένα μέρος του. Σε κάθε περίπτωση, προτού διενεργηθεί η σπληνεκτομή, ο ασθενείς πρέπει να πραγματοποιήσει μια σειρά εμβολιασμών. Αυτό γίνεται διότι η αφαίρεση σπλήνα προκαλεί αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, καθιστώντας τις μολύνσεις πιο πιθανές.

Για τη σπληνεκτομή, ένα μεγάλο μέρος τις ιατρικής κοινότητας προτιμά τη μέθοδο της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Αυτή παρουσιάζει μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες μεθόδους, με κυριότερο τη δυνατότητα αποφυγής μεγάλων ουλών. Με αυτόν τον τρόπο, η ανάρρωση γίνεται πιο εύκολη και γρήγορη.

Ύστερα από τη σπληνεκτομή, το πάγκρεας και οι λεμφαδένες αναλαμβάνουν τις λειτουργίες που διενεργούσε ο σπλήνας.

 

Μετεγχειρητικές επιπλοκές της σπληνεκτομής

Για μια επιτυχημένη σπληνεκτομή, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σωστή προετοιμασία του ασθενούς με τους απαραίτητους εμβολιασμούς, καθώς και φάρμακα ενάντια στη φλεβική θρόμβωση. Οι επιπλοκές που σχετίζονται με την σπληνεκτομή δεν είναι ανησυχητικές, και μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από τον ειδικό χειρουργό. Σε αυτές περιλαμβάνονται:

  • Αιμορραγία
  • Λοιμώξεις ή υποδιαφραγματικό απόστημα
  • Θρομβοεμβολικό επεισόδειο
  • Προβλήματα του παγκρέατος όπως παγκρεατίτιδα, ψευδοκύστη παγκρέατος ή παγκρεατικό συρίγγιο.
  • Ατελεκτασία
  • Σήψη

Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες εξαρτάται από τη μετεγχειρητική εικόνα του ασθενούς, και θα πρέπει να γίνεται μετά από υπόδειξη του ιατρού.

 

Πώς αλλάζει η καθημερινότητα ενός ανθρώπου που ζει χωρίς σπλήνα;

Η ζωή χωρίς σπλήνα δεν πρέπει να φοβίζει τους ασθενείς. Η καθημερινότητα είναι απολύτως φυσιολογική, και το άτομο δεν παρατηρεί κάποια δραματική αλλαγή. Μόνη εξαίρεση αποτελεί η προσοχή και η συνέπεια που πρέπει να δείχνουν τα άτομα χωρίς σπλήνα στις λοιμώξεις. Δεδομένου ότι έχει αφαιρεθεί το όργανο που εκτελούσε λειτουργίες άμυνας του οργανισμού, οι άνθρωποι που έχουν υποβληθεί σε σπληνεκτομή θα πρέπει να εκτελούν ευλαβικά τους εμβολιασμούς τους. Επίσης, η λήψη αντιβιοτικών θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη τυπικότητα.

Ο εξειδικευμένος Χειρουργός Γιώργος Νικολαΐδης διαθέτει πολυετή εμπειρία στον χώρο της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Εκπαιδεύτηκε στο Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου ως επίκουρος χειρουργός στη λαπαροσκοπική χειρουργική, και δύναται να αντιμετωπίσει κάθε πρόβλημά σας. Σε περίπτωση που παρουσιάσετε συμπτώματα προβλημάτων στην σπλήνα, μπορείτε να επικοινωνήσετε άμεσα μαζί του.