Γυναικομαστία

Τι είναι;

Η γυναικομαστία ορίζεται ως ο καλοήθης πολλαπλασιασμός του αδενικού ιστού του μαστού στους άνδρες. Η φυσιολογική γυναικομαστία είναι συχνή σε νεογνά, εφήβους και ηλικιωμένους άνδρες. Είναι αυτοπεριοριζόμενη, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί για να ελαχιστοποιηθεί η συναισθηματική και η σωματική δυσφορία. Η μη φυσιολογική γυναικομαστία μπορεί να προκληθεί από χρόνιες παθήσεις (π.χ. κίρρωση, υπογοναδισμός, νεφρική ανεπάρκεια), χρήση φαρμάκων, συμπληρωμάτων ή ναρκωτικών, και σπάνια όγκους.

Τι προκαλεί τη γυναικομαστία;

Στα νεογνά, η γυναικομαστία προκαλείται από οιστρογόνα από τη μητέρα μέσω της εμβρυοπλακουντικής κυκλοφορίας. Σε αυτή την περίπτωση η διάρκειά της είναι περιορισμένη σε μερικούς μόλις μήνες.

Στα έφηβα αγόρια, η γυναικομαστία είναι αρκετά συχνή με σχεδόν το 65% των αγοριών να την εμφανίζουν. Τα αίτια αναζητούνται στην υπεροχή της οιστραδιόλης σε σχέση με την τεστοστερόνη. Υποχωρεί ωστόσο έπειτα από το ανώτερο 2 χρόνια. Στην περίπτωση που αυτό δεν γίνει, τότε αντιμετωπίζεται μόνο χειρουργικά.

Στους ενήλικες άνδρες, η γυναικομαστία προκαλείται συνήθως από κάποια πάθηση, όπως καρκίνος του ήπατος ή του πνεύμονα, κίρρωση του ήπατος, υπερδραστήριος θυρεοειδής ή από ορμονικά προβλήματα, όπως καρκίνος της υπόφυσης, των επινεφριδίων ή των όρχεων. Η χρήση αλκοόλ και/ή ναρκωτικών (μαριχουάνα, μεθαμφεταμίνη και ηρωίνη) μπορεί επίσης να προκαλέσει γυναικομαστία. Σε ηλικιωμένους άνδρες (65 και άνω), η γυναικομαστία μπορεί να προκληθεί από μια αλλαγή στα επίπεδα ορμονών, καθώς εξασθενεί η σχέση τεστοστερόνης και οιστρογόνων.

Η χρήση ορισμένων φαρμάκων μπορεί επίσης να προκαλέσει γυναικομαστία:

• Στεροειδή, όπως πρεδνιζόνη ή δεξαμεθαζόνη
• Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ελκών (όπως η σιμετιδίνη)
• Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της επιληψίας (όπως η φαινυτοΐνη)
• Δακτυλίτιδα και άλλα φάρμακα για την καρδιά
• Φάρμακα χημειοθεραπείας, ειδικά αλκυλιωτικοί παράγοντες, μια οικογένεια αντικαρκινικών φαρμάκων που παρεμβαίνουν στο κυτταρικό DNA και αναστέλλουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων
• Αντιανδρογόνα φάρμακα (όπως φλουταμίδη, κυπροτερόνη και σπιρονολακτόνη)
• Αντιαγχώδη και αντικαταθλιπτικά φάρμακα (όπως η διαζεπάμη [Valium] και τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά).

Γυναικομαστία και καρκίνος μαστού.

Αν και στους άνδρες ο καρκίνος μαστού είναι πραγματικά πολύ σπάνιος, δεν είναι όμως ανύπαρκτος. Αν και δε συνδέονται οι δύο παθήσεις, συχνά οδηγούν σε σύγχυση κατά τη διάγνωση. Ως εκ τούτου θα πρέπει να αποκλείεται το γεγονός της κακοήθειας, εφόσον γίνεται λόγος για αιφνίδια προοδευτικά αυξανόμενη μονόπλευρη ή και αμφοτερόπλευρη μάζα στο μαστό.

Πώς γίνεται η διάγνωση της γυναικομαστίας;

Η γυναικομαστία μπορεί συνήθως να διαγνωστεί μέσω φυσικής εξέτασης και της λήψης του ιατρικού ιστορικού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι εξετάσεις δεν είναι απαραίτητες. Αλλά εάν το εξόγκωμα του μαστού είναι ασυνήθιστα μεγάλο, μονόπλευρο, τρυφερό ή σκληρό και σταθερό, μπορεί να γίνει βιοψία για να αποκλειστούν άλλες παθήσεις.

Κάθε άνδρας που βρίσκει μονόπλευρο εξόγκωμα μαστού θα πρέπει να ενημερώσει τον ιατρό του εάν έχει στενούς συγγενείς που είχαν καρκίνο του μαστού (μητέρα, αδερφή ή κόρη). Εάν υπάρχει οποιαδήποτε ανησυχία για καρκίνο, ένα ογκίδιο μπορεί να ελεγχθεί με βιοψία ή χειρουργική επέμβαση.

Πώς αντιμετωπίζεται η γυναικομαστία;

Η σχέση γυναικομαστίας και θεραπείας αυτής πρέπει πάντοτε να είναι αιτιολογική. Η γυναικομαστία σε βρέφη δεν απαιτεί θεραπεία και συνήθως υποχωρεί από μόνη της. Στην περίπτωση των εφήβων, μετά το πέρας 2 ετών από την εμφάνισή της θεωρείται μόνιμη και απαιτεί χειρουργείο για να αντιμετωπιστεί. Εάν προκαλείται από φάρμακο ή ασθένεια, η διακοπή του φαρμάκου ή η θεραπεία της νόσου θα θεραπεύσει αντίστοιχα και τη γυναικομαστία. Εάν προκαλείται από έλλειψη τεστοστερόνης και αύξηση των οιστρογόνων, μπορεί να συνταγογραφηθεί ορμονική θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική επιλογή για ορισμένους άνδρες, εάν άλλες θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα. Όσον αφορά κάποια φαρμακευτική αγωγή, όπως για παράδειγμα τα αντιοιστρογόνα, εμφανίζει πολλές και σημαντικές παρενέργειες. Έτσι, η χρήση της είναι περιορισμένη. Επιπροσθέτως, δεν οδηγούν στην πλήρη αποκατάσταση και ως εκ τούτου δεν συνίσταται συχνά.

O χειρουργός μαστολόγος Δρ Γιώργος Νικολαΐδης διαθέτει εκτενή εμπειρία στον χώρο της χειρουργικής μαστού και είναι ένας από τους πιο καταρτισμένους χειρουργούς στη χώρα μας. Ξεχωρίζει για την εμπειρία του στην διαγνωστική και επεμβατική χρήση υπερήχων μαστού και είναι από τους λίγους χειρουργούς στην Ελλάδα που έλαβε πιστοποίηση για ADVANCED LAPAROSCOPIC από την Χειρουργική Εταιρία Βορείου Ελλάδας σε συνεργασία με την Δ’ Χειρουργική Κλινική του ΑΠΘ. Επί του παρόντος, είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ και ηγείται πληθώρας ογκολογικών και άλλων επεμβάσεων με έμφαση στις περιπτώσεις που αφορούν τον μαστό, στην Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης, στην Ιδιωτική Κλινική Θεσσαλονίκης “Άγιος Λουκάς” καθώς και στην Genesis Clinc Θεσσαλονίκης όπου ασχολείται και με όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων.