Τι ορίζεται ως αχαλασία οισοφάγου;
Η αχαλασία οισοφάγου είναι μια σπάνια καλοήθης διαταραχή του οισοφάγου που επηρεάζει την ικανότητα του να προωθεί φυσιολογικά την τροφή προς το στομάχι. Οφείλεται σε δυσλειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, ο οποίος δεν χαλαρώνει σωστά κατά την κατάποση.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η τροφή, είτε πρόκειται για υγρά είτε για στερεά, να παραμένει στον οισοφάγο και να μην φτάνει στο στομάχι, προκαλώντας σταδιακά επιδεινούμενη δυσκολία στην κατάποση.
Ποια είναι τα αίτια πρόκλησής της αχαλασίας οισοφάγου;
Τα ακριβή αίτια της αχαλασίας οισοφάγου παραμένουν άγνωστα, ωστόσο θεωρείται ότι πρόκειται για μία πολυπαραγοντική νόσο.
Μια επικρατούσα θεωρία υποστηρίζει ότι η αχαλασία είναι αυτοάνοση πάθηση. Στην περίπτωση αυτή, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα νευρικά κύτταρα που ελέγχουν τους μύες του οισοφάγου και του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (LES). Η αντίδραση αυτή ενδέχεται να πυροδοτείται από κάποια ιογενή λοίμωξη, ωστόσο ο ακριβής μηχανισμός παραμένει ασαφής.
Η σταδιακή εκφύλιση των νευρικών κυττάρων οδηγεί σε δυσλειτουργία της μυϊκής σύσπασης και κυρίως σε αποτυχία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα να χαλαρώσει όπως θα έπρεπε κατά την κατάποση.
Αν και έχει αναφερθεί ως αιτία και η κληρονομικότητα, η αχαλασία θεωρείται κυρίως επίκτητη πάθηση.
Αχαλασία οισοφάγου & Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της αχαλασίας εξελίσσονται όσο η πάθηση προχωρά. Πιο συγκεκριμένα, στα αρχικά στάδια της νόσου οι ασθενείς εμφανίζουν τα παρακάτω συμπτώματα:
- Οι ασθενείς συνηθίζουν να πίνουν νερό μετά από κάθε μπουκιά, ώστε να βοηθούν την τροφή να περάσει προς το στομάχι.
- Υπολείμματα τροφών, υγρών ή ακόμα και σάλιου μπορεί να παραμένουν στον οισοφάγο, ακόμα κι αν ο ασθενής είναι νηστικός για ώρες ή ημέρες.
Τα κύρια συμπτώματα της αχαλασίας οισοφάγου είναι τα κάτωθι:
- Δυσφαγία: Πρόκειται για το συχνότερο και βασικότερο σύμπτωμα της νόσου. Εκδηλώνεται ως προοδευτική δυσκολία στην κατάποση αρχικά στερεών και στη συνέχεια υγρών τροφών.
- Πόνος στον θώρακα: Ο πόνος αυτός συχνά σχετίζεται με μυϊκό σπασμό του οισοφάγου.
- Αίσθημα καύσου (καούρα): Αναφέρεται συχνά από τους ασθενείς και σχετίζεται με τη χρόνια παραμονή τροφών στον οισοφάγο και όχι με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
- Νυχτερινός βήχας: Οφείλεται σε μικροεισροφήσεις τροφών ή σιέλου, κυρίως κατά την κατάκλιση, λόγω της στάσης περιεχομένου στον οισοφάγο.
- Απώλεια σωματικού βάρους και υποσιτισμός: Παρατηρούνται σε προχωρημένα στάδια της νόσου, εξαιτίας της αποφυγής λήψης τροφής λόγω έντονης δυσκαταποσίας.
Η εισρόφηση μπορεί να προκαλέσει χρόνιο βήχα και συχνές υποτροπιάζουσες πνευμονίες, που ενίοτε απαιτούν επανειλημμένες νοσηλείες. Αν η νόσος δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, ελλοχεύει ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου του οισοφάγου.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση της αχαλασίας οισοφάγου μπορεί να καθυστερήσει, καθώς τα συμπτώματά της συχνά συγχέονται με εκείνα άλλων, πιο κοινών παθήσεων του γαστρεντερικού συστήματος.
Για την οριστική διάγνωση, εκτός από τη λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, απαιτείται η διενέργεια των εξής διαγνωστικών εξετάσεων:
- Οισοφαγική μανομετρία: Πρόκειται για τη βασική εξέταση για την επιβεβαίωση της αχαλασίας. Καταγράφει τη λειτουργία των μυών του οισοφάγου και αξιολογεί την ικανότητα του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα να χαλαρώνει κατά την κατάποση.
- Ακτινολογικός έλεγχος με βάριο: Ο ασθενής λαμβάνει από το στόμα ειδικό σκιαγραφικό υγρό (βάριο). Έτσι, είναι εφικτή η χαρτογράφηση της πορείας του μέσα από τον οισοφάγο με τη βοήθεια ακτινοσκόπησης.
- Γαστροσκόπηση: Με τη χρήση ενός λεπτού ενδοσκοπίου που εισάγεται από το στόμα, ο ιατρός εξετάζει απευθείας το εσωτερικό τοίχωμα του οισοφάγου και του στομάχου. Η εξέταση αυτή είναι απαραίτητη για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων, όπως φλεγμονές ή κακοήθεια.
Πώς αντιμετωπίζεται η αχαλασία οισοφάγου;
Ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων η αχαλασία οισοφάγου μπορεί να αντιμετωπιστεί με συντηρητικά μέτρα ή με χειρουργική επέμβαση.
Η συντηρητική αντιμετώπιση επιλέγεται κυρίως σε ηλικιωμένους ασθενείς ή σε όσους εμφανίζουν ήπια συμπτωματολογία. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει μυοχαλαρωτικά φάρμακα, τα οποία ωστόσο έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και συχνές παρενέργειες.
Επίσης, υπάρχει και η θεραπεία της ενδοσκοπικής έγχυσης βοτουλινικής τοξίνης τύπου Α. Η θεραπεία αυτή προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, προκαλώντας παροδική χαλάρωση των μυών, όμως η δράση της είναι περιορισμένης διάρκειας και απαιτεί επανάληψη κάθε λίγους μήνες.
Όταν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει ή η αχαλασία διαγνωστεί σε νεότερους ασθενείς προτιμάται η χειρουργική αντιμετώπιση. Η επέμβαση εκλογής είναι η λαπαροσκοπική μυοτομή κατά Heller με ταυτόχρονη θολοπτύχωση, η οποία εξασφαλίζει μακροχρόνια ανακούφιση και μειώνει τον κίνδυνο παλινδρόμησης. Η προσπέλαση γίνεται μέσω μικρών τομών και η νοσηλεία διαρκεί συνήθως μία ημέρα.
Μια εναλλακτική σύγχρονη μέθοδος είναι η ενδοσκοπική μυοτομή (POEM), η οποία πραγματοποιείται χωρίς τομές, αλλά δεν συνοδεύεται από αντιπαλινδρομική προστασία, με αποτέλεσμα σημαντικό ποσοστό ασθενών να εμφανίζει μετεγχειρητική παλινδρόμηση.
Eαν εμφανίζετε συμπτώματα αχαλασίας οισοφάγου, θα πρέπει να ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Ο Δρ. Γεώργιος Νικολαΐδης είναι ο πλέον κατάλληλος για να σας εξετάσει και να σας συμβουλέψει για την αντιμετώπισή της. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του και να κλείσετε ραντεβού σας για μια έγκυρη διάγνωση.
Ακολουθήστε μας: